Vorig artikel: Seksueel verlangen- en aversiestoornis
Overzicht artikelen
Volgend artikel: Ziekte van Lyme

Eikenprocessierups en klassieke homeopathie

De eikenprocessierups
Klachten veroorzaakt door eikenprocessierups
Behandelen en voorkomen van klachten door eikenprocessierups
Klassieke homeopathie en problemen door eikenprocessierups
Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'
Bronnen en interessante links

De eikenprocessierups

De naam van de eikenprocessierups geeft veel informatie over het diertje. Het is een rups die zich uiteindelijk zal ontwikkelen tot de eikenprocessievlinder. De rups leeft voornamelijk van eikenbladeren maar als dat niet voorhanden is eet het uit noodzaak ook bladeren van een andere boom op. Ze kunnen een boom bijna kaal vreten. Voor de boom is dat niet schadelijk, hij krijgt die zomer of het jaar erop weer bladeren. Het typische van de rupsen is dat ze overdag bij elkaar kruipen in een soort nest. Ze maken niet een individuele cocon zoals andere rupsen maar maken een grote cocon voor de hele groep. ’s Nachts kruipen ze de ‘collectieve’ (hele groep) cocon uit richting de bladeren om te gaan eten. Dat doen ze door achter elkaar aan te kruipen, als het ware dus in ‘processie’.

De eikenprocessierupsen zijn goed gecamoufleerd: ze hebben een grijze bovenkant met lichtgekleurde zijkanten. Als jonge rups zijn ze echter oranje gekleurd. Ze hebben lange haren op hun lichaam. Deze haren zijn de bron van de problemen voor mens en dier. De haren bevatten mierenzuur en hebben een klein weerhaakje waarmee ze zich vast kunnen zetten. De haren zijn een soort verdedigingsmiddel. Als de rups in gevaar komt kan het de haren los laten en zelfs weg schieten. De haren blijven ook achter tussen de bladeren en takken en de cocon. Door trillen (verkeer), de wind of andere verstoringen kunnen de haren naar beneden dwarrelen en zo kunnen mensen ermee in contact komen.

In het voorjaar (ongeveer mei) komen de eitjes uit en worden de rupsen geboren (in 2007 zijn ze zelfs al op 3 april gezien). Dan gaan ze de nieuwe eikenblaadjes eten. Ongeveer eind juni of begin juli zijn ze volwassen en verpoppen ze zich tot een vlinder. De problemen die de haren van de rups veroorzaken hebben dan wel hun hoogtepunt gehad maar de problemen hoeven dan niet voorbij te zijn. De haren blijven namelijk achter tussen de bladeren en takken. Deze haren kunnen soms wel 5 jaar of meer achter blijven.

Sinds 1990 zijn de rupsen weer terug in Nederland. Het is zeker dat ze ook tussen 1820 en 1900 in Nederland (Noord-Brabant, Noord-Limburg, Zuid-Gelderland) bestonden. Nu komen ze ook in die gebieden voor maar ze trekken steeds noordelijker het land is. De eikenprocessierupsen zijn dus na 1900 weg geweest, maar sinds ongeveer 1990 zijn ze weer terug. Milde winters zorgen ervoor dat er meer rupsen komen. De eikenprocessierupsen komen vooral buiten bosgebieden voor omdat er in de bossen meer natuurlijke vijanden zijn. Daardoor zijn er in bossen minder rupsen.

Soms verwart men de eikenprocessierups wel eens met de spinselmot vanwege de spinsels. De spinselmot komt echter op andere planten dan de eik voor en is onschadelijk voor de mens, terwijl eikenprocessierupsen alleen uit noodzaak andere bladeren dan eikenbladeren eten.

Begin van pagina

Klachten veroorzaakt door eikenprocessierups

De problemen worden door de haren van de eikenprocessierups veroorzaakt. Als je in contact komt met de haren (door oppakken, neerdwarrelen, inademen, etc.) zorgt het mierenzuur in de haren voor problemen. Het is vergelijkbaar met de brandnetel. De bladeren van de brandnetel bevatten ook minuscule haartjes die bij aanraking onder andere een beetje mierenzuur in de huid achter laten. Dit mierenzuur (zowel bij de brandnetel als bij de haren van de eikenprocessierups) veroorzaakt een reactie die bestaat uit roodheid, jeuk, bultjes en eventueel blaasjes. De reactie is te vergelijken met andere allergische reacties zoals astma, zonneallergie, allergie voor bijensteken, contacteczeem en hooikoorts.

Afhankelijk van het lichaamsdeel waar de haren mee in contact komen zijn er verschillende klachten:

Huid - De haren van de eikenprocessierups doorboren de bovenhuid en veroorzaken daardoor roodheid, jeuk, blaasjes en een branderig gevoel. Dit kan enkele uren (tot 8 uur) nadat men in contact met de haren is gekomen ontstaan. De huid gaat bij de aangedane plekken ontsteken. De huiduitslag kan 2 weken aanhouden.
Ogen - De haartjes kunnen zich vastzetten in het oog en een acute of chronische infectie veroorzaken. De haartjes kunnen alleen door een ingreep verwijderd worden. De ogen worden rood, pijnlijk en opgezwollen. In zeldzame gevallen kan men er blind van worden.
Luchtwegen - De haartjes kunnen bij inademen keelpijn, pijn in de neus of ademhalingsproblemen veroorzaken (zeker als men gevoelig is). Mensen die reeds ademhalingsproblemen hebben (bronchitis, astma, etc.) kunnen meer last hiervan krijgen.

In het algemeen is de hevigheid van de symptomen ook afhankelijk van de individuele gevoeligheid. Uitzonderlijk is het als mensen last krijgen van misselijkheid en overgeven, malaise gevoel, koorts en duizeligheid. Het lijkt erop dat naarmate men vaker in contact komt met de haren neemt de ernst van de klachten toe.

Ook dieren (vooral honden) kunnen last van de haren van de eikenprocessierups krijgen.

Begin van pagina

Behandelen en voorkomen van klachten door eikenprocessierups

Er zijn een paar dingen die men kan doen of moet laten om de problemen te voorkomen of verminderen:

Raak rupsen niet aan.
Blijf uit de buurt van eiken met de spinsels van de eikenprocessierupsen.
Let goed op eiken buiten bosgebieden waarvan de bladeren flink aangegeten zijn en vooral die spinsels van huid, brandharen en uitwerpselen bevatten.
Als je in aanraking bent geweest met de haren controleer dan ook de kleren en spoel die goed uit.
Mocht je in aanraking komen met de brandharen spoel je dan snel goed af maar wrijf niet. Wrijven kan de problemen naar een groter oppervlak verspreiden. Ook de ogen moeten goed uitgespoeld worden als ze met de haren in aanraking zijn geweest.
Goede bedekking van het lichaam is belangrijk om te voorkomen dat de brandharen met de huid in aanraking komen.
Waarschuw eventueel de gemeente als blijkt dat er eiken zijn met de rupsen erin. De gemeente kan misschien maatregelen nemen.
Er zijn een paar dingen die de gemeente kan doen om de plaag te bestrijden: bestrijdingsmiddelen (met bacteriën) in de boom spuiten, met een soort vlammenwerper kunnen de haartjes verschroeid worden of ze kunnen worden weggezogen (een soort gigantische stofzuiger zuigt de rupsen op zodat ze gedood kunnen worden).

Begin van pagina

Klassieke homeopathie en brandharen van eikenprocessierups

Over het algemeen gaan de klachten na 2 weken vanzelf voorbij. Een goede klassiek homeopaat zou echter met behulp van een homeopathisch middel kunnen proberen om die tijd te verkorten of om de klachten milder te maken.

Afhankelijk van de ernst en soort klachten (ook wat aangedaan is: huid, ogen of luchtwegen) wordt een middel gekozen dat het beste past bij de klachten. De keuze van het middel is afhankelijk van veel details. Bijvoorbeeld wat maakt de klachten erger of wat verzacht de klachten? Wat overheerst: roodheid, branderigheid, jeuk of blaasjes, etc.

Homeopaat bij u in de buurt

Mocht u op zoek willen gaan naar een homeopaat om uw klachten te behandelen dan zijn deze tips om een bekwame homeopaat te herkennen mogelijk interessant.

Begin van pagina