- Vorig artikel: Bedplassen
- Overzicht artikelen
- Volgend artikel: Verkoudheid en griep
Suikerziekte (diabetes mellitus) en klassieke homeopathie
- Introductie
- Normaal functioneren
- Wat is diabetes mellitus?
- Symptomen van diabetes mellitus
- Gevolgen van diabetes mellitus
- Reguliere behandeling van diabetes mellitus
- Complicaties van diabetes mellitus
- Diabetes mellitus tijdens de zwangerschap
- Diabetes mellitus en dieren
- Diabetes insipidus
- Klassieke homeopathie en diabetes mellitus
- Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'
- Bronnen en interessante links
Introductie
Suikerziekte, oftewel diabetes mellitus, is een klacht die steeds meer op jongere leeftijd voor komt. De behandeling bestaat vooral uit het onder controle houden van de bloedsuikerspiegel.
Het woord diabetes betekent “doorloop”. Dat refereert aan het veel drinken en urineren dat typisch is voor diabetes. “Mellitus” betekent “honing” en heeft te maken met de zoete geur en smaak van de urine. Vroeger stelde men namelijk een diagnose door de urine te proeven en eraan te ruiken. De naam suikerziekte heeft in die context ook met de zoetigheid te maken. De medische term is glucose maar in de ‘volksmond’ noemt men dit ‘suiker’.
Normaal functioneren
Het voornaamste element van het voedsel dat belangrijk is met betrekking tot diabetes is suiker. Suiker is belangrijk voor het functioneren van het lichaam omdat het energie levert aan de cellen van het lichaam. Suiker zit in voedsel (in de vorm van koolhydraten en suiker) maar nog niet in een vorm die het lichaam direct kan gebruiken. Voordat de suiker gebruikt kan worden wordt het voedsel in het spijsverteringskanaal eerst fijn gemalen en afgebroken tot hele kleine stukjes. Ook worden de grote suikerverbindingen door enzymen in kleinere stukjes opgebroken zodat het lichaam in staat is om de kleinere stukjes op te nemen.
Als de kleinere stukjes suiker via de darmwand het lichaam in gaan dan worden ze via het bloed getransporteerd naar de lever. Daar wordt de suiker opgeslagen en omgezet afhankelijk van de behoefte. De omgezette suiker die zich in het bloed bevindt noemt men glucose. De hoeveelheid glucose in het bloed (bloedglucosespiegel) schommelt normaal tussen de 4 en 6,4 mmol/liter bloed. Als je voedsel eet dat suiker bevat, dan stijgt de bloedsuikerspiegel maar het lichaam probeert dan snel de hoeveelheid glucose in het bloed terug te brengen.
De glucose wordt door de cellen opgenomen met behulp van insuline. De glucose dient om de cellen van energie te voorzien. Zonder insuline kunnen de cellen echter de beschikbare glucose niet opnemen. Als cellen meer energie nodig hebben dan krijgt de lever een signaal waardoor deze meer glucose in het bloed afscheidt. Ook wordt meer insuline gemaakt in de alvleesklier (pancreas). Daardoor wordt de hoeveelheid glucose die extra wordt afgescheiden snel opgenomen door de cellen en daalt de bloedsuikerspiegel. Als de cellen minder energie nodig hebben dan wordt ook minder glucose en insuline afgescheiden. Als er heel veel glucose nodig is, bijvoorbeeld vanwege zware lichamelijke activiteiten, dan kan de hoeveelheid glucose in het bloed zelfs onder het normale niveau dalen. Dus afhankelijk van wat men eet en wat men doet schommelt het bloedsuikergehalte gedurende de dag, maar het lichaam probeert de schommelingen altijd binnen bepaalde grenzen te houden.
Insuline wordt in de alvleesklier (pancreas) gemaakt in de zogenaamde eilandjes van Langerhans.
Oudere mensen hebben vaak wat meer last van een iets hogere bloedsuikerspiegel dan jongere mensen. Dit is een normale ontwikkeling.
Wat is diabetes mellitus?
In feite is diabetes mellitus een probleem waarbij de cellen niet voldoende insuline tot hun beschikking hebben om voldoende glucose op te kunnen nemen of dat de cellen niet goed om weten te gaan met insuline. Het gevolg daarvan is dat de hoeveelheid glucose in het bloed toe neemt. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom er niet voldoende insuline beschikbaar is, afhankelijk van de oorzaak spreken we van een type 1 of 2:
- Type 1 diabetes - Dit type wordt ook wel insuline afhankelijke diabetes mellitus (IADM) genoemd. De oorzaak van het hoge glucose gehalte is dat er te weinig of geen insuline door de alvleesklier (pancreas) wordt gemaakt. Het is nog niet precies bekend hoe dit probleem ontstaat maar het lijkt een auto-immuun probleem te zijn. Op een gegeven moment (meestal voor het 30e levensjaar) worden de eilandjes van Langerhans door het eigen immuunsysteem grotendeels vernietigd. Deze eilandjes van Langerhans worden niet meer bijgemaakt.
- Type 2 diabetes - Dit type wordt ook wel niet-insuline afhankelijke diabetes mellitus (NIADM) genoemd. Er wordt wel voldoende insuline aangemaakt maar het lichaam weet er als het ware geen raad mee. Deze vorm ontstaat vaak na het 30e levensjaar en de kans erop wordt groter naarmate men ouder wordt. Ouderdom en overgewicht spelen een belangrijke rol bij deze vorm van diabetes. Ook zijn ras en erfelijkheid belangrijke factoren.
Ongeveer 2-4% van de Westerse bevolking heeft last van diabetes. Sommige volken of rassen hebben er echter meer last van dan andere: bij Hindoestanen en Pima-Indianen komt het vaak voor, terwijl bij Eskimo’s diabetes relatief zeldzaam is.
De oorzaak van diabetes is niet altijd bekend, wetenschappelijk gezien vermoed men dat infectieziekten (op jonge leeftijd), erfelijkheid, vetzucht, leeftijd en auto-immuun ziekten een rol kunnen spelen. In welke mate elk aspect een rol speelt is echter niet 100% duidelijk.
Diabetes (hoge bloedsuikergehaltes) kan ook tijdelijk voor komen tijdens de zwangerschap (zwangerschapsdiabetes), als gevolg van corticosteroïden, medicatie en sommige giftige stoffen. Dit is echter zeldzaam en een tijdelijke situatie die voorbij gaat als de oorzaak aangepakt wordt.
Op deze website kunt u een filmpje zien over diabetes.
Symptomen van diabetes mellitus
Zoals beschreven stijgt de hoeveelheid glucose in het bloed boven normale waarden. Dit is de oorzaak van verschillende klachten en symptomen:
- Suiker in urine - Het teveel aan glucose wordt onder andere afgescheiden via de urine. Daardoor bevat de urine suiker en ruikt deze zoetig.
- Grotere hoeveelheid urine (polyurie) - Om de extra hoeveelheid glucose in de urine voldoende te verdunnen wordt meer vocht afgescheiden. Dat betekent dat meer urine geproduceerd wordt en men dus ook vaker naar het toilet moet.
- Dorst (polydipsie) - Om het vochtverlies te compenseren wordt de dorstprikkel groter, men gaat dus meer drinken.
- Energie gaat verloren - Omdat de suiker via de urine wordt afgescheiden in plaats van opgenomen door de cellen ontstaat in de cellen een energietekort. Om dit te compenseren wordt meer vet verbrand met als gevolg dat men afvalt.
- Grote eetlust (polyfagie) - Door het energie tekort in de cellen krijgt het lichaam het signaal om meer te gaan eten.
- Effecten van te weinig energie - Doordat de cellen in het lichaam niet voldoende energie krijgen in de vorm van glucose valt op dat de conditie achteruit gaat, men is meer misselijk en duizelig en men krijgt problemen met scherp zien.
- Infecties - Omdat de cellen en weefsels niet voldoende energie krijgen kunnen ze ook niet goed omgaan met bacteriën en verwondingen. De genezing verloopt trager en men heeft sneller last van infecties.
- Jeuk - De huid gaat ook jeuken, vooral jeuk in het gebied van de genitaliën is berucht.
Het gewichtsverlies is alleen een verschijnsel van type 1 diabetes en niet van type 2. Bij het type 2 ontstaan de klachten langzaamaan en geleidelijk.
Diabetische ketoacidose
Er kan zich een acuut probleem voordoen als je diabetes (type 1) hebt en de insuline niet goed geregeld is: diabetische ketoacidose. Dat ontstaat als het lichaam de vetvooraad aanbreekt om zichzelf van energie te voorzien. Bij het omzetten van vet in energie komen zogenaamde ketonen vrij. Deze ketonen zijn giftig voor het lichaam omdat ze de zuurgraad van het bloed verhogen. Naast de normale symptomen van diabetes mellitus gaat men ook sneller en dieper ademhalen. Typisch is de adem naar aceton gaat ruiken. Als niet ingegrepen wordt dan ontstaat er snel een coma en overlijdt men. De behandeling bestaat uit het injecteren van snelwerkende insuline.
Non-ketotisch hyperglykemisch hyperosmolair coma
Bij type 2 kan het glucose niveau in het bloed geleidelijk heel erg hoog worden. Zeker als het niveau plotseling nog hoger wordt door stress, infectie of medicatie. Daardoor kunnen uitdroging, verwardheid, duizeligheid en spasmen optreden die resulteren in coma.
Hypoglykemie
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat teveel insuline wordt geïnjecteerd, of dat er teveel glucose wordt opgenomen door inspanningen of dat er te weinig wordt gegeten. In dat geval kan het glucose niveau gevaarlijk laag worden (hypoglycemie) waardoor men uiteindelijk in coma kan raken. Voordat dat gebeurt krijgt men te maken met:
- Hevige en plotselinge honger
- Beven en trillen
- Verward gevoel
- Alertheid
- Hoofdpijn
- Plotseling bang worden
- Zweten
- Epileptische aanvallen
- Uiteindelijk coma
Die symptomen ontstaan omdat de hersenen meer adrenaline aanmaken uit een soort paniek reactie, er is namelijk te weinig suiker om te kunnen leven en dus moet er actie ondernomen worden. Men moet direct ingrijpen omdat dit snel tot coma en de dood kan leiden.
De behandeling bestaat uit toedienen van (druiven)suiker. Dat kan door het eten van voedsel met een hoog suikergehalte (melk (melksuiker), sappen (fruitsuiker), zoetwaren, etc.).
Gevolgen van diabetes mellitus
Diabetes hoeft, mits het suiker gehalte in het bloed goed onder controle wordt gehouden, niet veel klachten op te leveren. Het is echter ook zo dat het moeilijk is om de schommelingen goed onder controle te houden. Dat komt omdat er zeer veel factoren een rol spelen: mate van inspanning, voedsel, infecties, etc.
Op korte termijn kan diabetische ketoacidose een ernstig gevolg zijn van type 1 diabetes.
Op de lange termijn kunnen ook ernstige klachten ontstaan omdat het suiker in het bloed als het ware vast gaat plakken aan de wanden van de bloedvaten. Vooral in de hele kleine bloedvaten levert dit een probleem op omdat die van nature al erg nauw zijn. Doordat de suiker aan de wanden gaat plakken beginnen deze te lekken en doordat ze vernauwen laten ze bijna geen bloed meer door. De kleine bloedvaten zitten vooral in de huid, zenuwen, ogen, nieren, etc. Vandaar dat op deze plaatsen de kans het grootst is dat er iets gebeurt. Mogelijke problemen op de lange duur kunnen zijn:
- Ogen - Doordat zenuwen en bloedvaten beschadigd raken kan men slechter gaan zien.
- Nieren - Nieren verliezen capaciteit om het bloed te filteren.
- Bloedvaten - Omdat de suiker ook het vetgehalte in het bloed verhoogt is de kans op atherosclerose groter. Door atherosclerose kan men uiteindelijk een hartaanval, erectiestoornissen, of een beroerte krijgen.
- Zenuwen - Doordat zenuwen niet meer optimaal gaan functioneren ontstaat zwakte, gevoelloosheid, vreemde sensaties, etc.
- Huid - Doordat de bloedtoevoer naar de huid slechter wordt is de kans op infecties groter en zal de huid ook minder snel genezen.
- Blaas - Doordat de kans op infecties steeds groter wordt neemt de kans op blaasontstekingen ook toe.
Overgewicht kan diabetes compliceren en mogelijk kan overgewicht ervoor zorgen dat de insuline niet zo goed opgenomen kan worden in de cellen. Ook kunnen bepaalde ziekten de oorzaak zijn van een (tijdelijke) resistentie tegen insuline (denk aan syndroom X, acromegaly, Werners syndroom, nierfalen, zwangerschap en medicatie voor tuberculose).
Te hoog suikergehalte kan mogeijk ook epileptische aanvallen veroorzaken (net zoals een te laag suikergehalte).
Reguliere behandeling van diabetes mellitus
De reguliere behandeling van diabetes mellitus bestaat uit twee aspecten. Het belangrijkste is om het glucosegehalte in het bloed stabiel te houden. Daarvoor gebruikt men glucose verlagende medicatie en/of insuline in combinatie met aanpassingen in de levensstijl. Belangrijk is de hoeveelheid glucose goed in de gaten te houden en op tijd bij te sturen. Ten tweede moet men de complicaties die op kunnen treden (zie ‘Gevolgen van diabetes mellitus’) behandelen.
Levenstijl
Met behulp van wat aanpassingen in levenstijl kan al veel bereikt worden wat betreft het beperken van de problemen van diabetes. Zelf kan je een aantal dingen doen om het glucose niveau zo min mogelijk te laten schommelen:
- Lichaamsbeweging - Zorg voor regelmatige en voldoende lichaamsbeweging. Door lichaamsbeweging wordt het glucose niveau laag gehouden.
- Voorkom overgewicht - Door overgewicht kan het moeilijk zijn om constante glucose niveaus te behouden.
- Voedsel - Omdat door diabetes de kans op atherosclerose groter is moet opgepast worden met voedsel dat het cholesterol gehalte in het bloed verhoogt. Regelmatig kleine hoeveelheden eten helpt ook om de schommelingen te beperken.
- Leefstijl - Probeer een regelmatig leven te leiden. Bij een te grillig leven is het moeilijk om de juiste hoeveelheid insuline te injecteren.
- Controle - Houd de huid goed in de gaten met betrekking tot beschadigingen, wondjes, etc. Als je er vroeg bij bent dan is het makkelijker om eventueel complicaties te behandelen dan in een vergevorderd stadium.
- Roken - Roken vertraagt en verslechtert de wondgenezing. Aangezien diabetes op zich al problemen geeft met genezing van wondjes is het verstandig om geen extra risico’s te lopen door te roken.
Glucose verlagende middelen
Als het glucose gehalte in het bloed nog niet zo hoog is en het lichaam insuline aan maakt, dan is het mogelijk om met behulp van medicatie het glucose gehalte omlaag te halen. De medicatie stimuleert de alvleesklier tot het produceren van meer insuline. Ook probeert men met de medicatie ervoor te zorgen dat de insuline beter wordt opgenomen door de cellen. Dit kan alleen bij type 2 diabetes.
Insuline
De insuline wordt via injecties in het lichaam gebracht. Er bestaan verschillende mogelijkheden wat dit betreft: men kan gewoon injecteren, een insuline pen gebruiken of zelfs via een pompje insuline inbrengen. Deze methoden hebben elk hun voor- en nadeel.
De insuline op zich is in verschillende vormen te krijgen: ultrakort-, kort-, middellang- en lang werkende insuline. De ultrakort werkende insuline werkt zeer snel maar ook heel kort, de lang werkende insuline werkt pas na een paar uur maar dan ook heel lang.
Er wordt gezocht naar een combinatie van soorten insuline die het beste past bij de levensstijl en omstandigheden van de patiënt. Men kan bijvoorbeeld een basis nemen van een middellang werkende insuline en daarnaast rondom inspanningen een ultrakort durende insuline nemen.
Het kan zijn dat bij extra inspanning, meer of minder eten, tijdens ziekten, etc. de insuline aangepast moet worden. Meet het glucosegehalte dus extra bij veranderingen in leefpatroon en omstandigheden en pas insuline indien nodig aan.
Transplantatie
In principe is het tegenwoordig mogelijk om de eilandjes van Langerhans (die de insuline produceren) te transplanteren. Het probleem is echter dat men voor een behandeling minimaal 3 donoren moet hebben en dat de bijwerkingen van de behandeling niet mis zijn. Mogelijk dat in de toekomst wat dat betreft meer mogelijkheden ontstaan.
Complicaties van diabetes mellitus
De complicaties (zie ‘Gevolgen van diabetes mellitus’) die men op den duur kan krijgen moeten goed behandeld worden anders loopt men grote risico’s. Denk bijvoorbeeld aan behandeling van wonden, nierdialyse, dichtbranden van lekkende bloedvaten in de ogen, etc. Houdt men dit niet in de gaten en is men er niet op tijd bij dan behoren blindheid, amputatie, nierfalen tot de mogelijke gevolgen op de lange termijn.
Diabetes mellitus tijdens de zwangerschap
Suikerziekte (diabetes mellitus) tijdens de zwangerschap (zwangerschapsdiabetes) kan ontstaan omdat tijdens de zwangerschap veranderingen plaats vinden in de hormoonhuishouding. Die veranderingen kunnen ervoor zorgen dat de cellen in het lichaam niet goed raad weten met insuline, daardoor wordt minder suiker opgenomen met als gevolg een hoog suikergehalte. Dit probleem ontstaat bij ongeveer 1-3% van de zwangere vrouwen. Het kan ook zo zijn dat de bestaande diabetes problemen erger worden tijdens de zwangerschap maar dan spreken we niet echt over zwangerschapsdiabetes omdat bij zwangerschapsdiabetes de diabetes zich alleen voordoet tijdens de zwangerschap (het is wel belangrijk om te controleren of de diabetes ook werkelijk weg gaat na de bevalling).
Vrouwen worden gecontroleerd op zwangerschapsdiabetes tijdens de zwangerschap. Een niet behandelde zwangerschapsdiabetes kan complicaties veroorzaken tijdens de zwangerschap zoals: hoge bloeddruk, infecties en voortijdige weeen. Ook kunnen er gevolgen zijn voor het kind: grotere kans op afwijkingen en een groter lichaamsgewicht van het kind. De behandeling van zwangerschapsdiabetes vindt altijd plaats met behulp van ingespoten insuline omdat tabletten vaak slecht zijn voor de foetus.
Diabetes mellitus bij dieren
Suikerziekte kan tevens voorkomen bij uw huisdier. Steeds meer honden en katten hebben te maken met diabetes. Indien u de symptomen bij uw dier signaleert (bijv. veel eten/drinken, veel plassen), kan de dierenarts via urine- en/of bloedonderzoek constateren of uw huisdier diabetes heeft. Met dagelijkse insuline injecties kan uw hond of kat normaal functioneren. Zie www.inacht.nl voor meer informatie over homeopathische behandeling van dieren.
Diabetes insipidus
Ondanks de naam heeft diabetes insipidus niets te maken met diabetes mellitus. De symptomen kunnen op het eerste oog wel gelijk zijn (veel drinken en urineren) maar daarmee houdt de overeenkomst op. In de urine van een patiënt met diabetes insipidus zit geen te hoog gehalte aan suiker.
Bij diabetes insipidus zit het probleem in een te laag antidiuretisch hormoon (ADH) of dat de nieren niet meer naar behoren op het hormoon reageren. Dit hormoon zorgt ervoor dat niet teveel vocht wordt afgescheiden in de vorm van urine. Als je te weinig van dit hormoon hebt dan gaat er dus teveel vocht in de urine mee waardoor je veel en vaak moet urineren. Om dit vochtverlies te compenseren moet je meer drinken (6-10 liter per dag).
De reden waarom te weinig antidiuretisch hormoon wordt aangemaakt kan zijn een beschadiging van de hypofyse of hypothalamus (een klier in de hersenen) door operatie, schedelbasisfractuur, tumor, ontstekingen, etc.
Als er teveel vocht via de urine uit het lichaam gaat en er niet voldoende in komt (door te drinken) dan droogt het lichaam als het ware uit. Daardoor ontstaat een lage bloeddruk en uiteindelijk shock.
Men probeert deze ziekte te behandelen met medicatie die de werking van het antidiuretisch hormoon over nemen of die de productie van het antidiuretisch hormoon stimuleren.
Klassieke homeopathie en diabetes mellitus
Het is niet mogelijk om type 1 diabetes mellitus te genezen met homeopathie, bij type 2 is er meer hoop maar blijft het een lastig probleem. Bij beide typen is het zo dat de behandeling gericht is op vertragen van het proces. Vaak zie je wel successen in de zin van minder insuline nodig hebben maar de klacht volledig genezen is een zeldzaamheid. Dat komt omdat het weefsel dat de insuline produceert weg is en niet meer kan groeien. Wat wel kan is het optimaliseren van de eilandjes van Langerhans die nog over zijn en efficiënter omgaan met de insuline.
Verder kan homeopathie een rol spelen bij het behandelen van de complicaties die op den duur ontstaan. Deze complicaties kunnen worden beperkt zodat drastische maatregelen niet direct nodig zijn.
Zwangerschapsdiabetes is beter te behandelen aangezien het hier niet gaat om een beschadiging van de insuline prooducerende eilandjes van Langerhans maar om een moeilijkere opname van de suiker ind e cellen. Homeopathie kan een belangrijke rol spelen bij de behandeling van de moeder maar ook bij het kind. Beide worden in feite tegelijk behandeld met het middel waardoor complicaties tijdens de zwangerschap of in de ontwikkeling van het kind behandeld kunnen worden.
Homeopaat bij u in de buurt
Mocht u op zoek willen gaan naar een homeopaat om uw klachten te behandelen dan zijn deze tips om een bekwame homeopaat te herkennen mogelijk interessant.
Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'
Klik hier om gesprek te beluisteren
Beoordeling
Hier kunt u uw mening over het artikel geven. Indien u aangeeft waarom u positief of negatief oordeelt kan ik hiermee rekening houden zodat ik het artikel eventueel kan aanpassen.
Bronnen en interessante links
- R. Berkow, M.H. Beers, A.J. Fletcher; Merck Manual Medisch handboek; Merck & Co.; 2000
- V.K. Kumar, R.S. Cotran, S.L. Robbins; Robbins basic Pathology; Saunders; 7th edition
- M. Longmore, I.B. Wilkinson, S. Rajagoplan; Oxford Handbook of Clinical Medicine; Oxford university Press; 2004 6th edition
- J.R.E. Haalboom, J. Smit; Silhouet van de interne geneeskunde; Bohn Stafleu Van Loghum; 1999 5e editie
- www.diabetesfonds.nl
- www.naaldloosinjecteren.nl
- diabetes.startkabel.nl
Met betrekking tot het gebruik van deze informatie zijn er een aantal dingen die belangrijk zijn om te weten. Deze informatie vindt u via deze link.