-

Bedplassen (enuresis nocturna) en klassieke homeopathie

Introductie

Bedplassen op zichzelf is geen ziekte of een kwaal maar een normaal onderdeel van de ontwikkeling van elk kind. Het kan een probleem opleveren als de ontwikkeling te traag gaat en het bedplassen op latere leeftijd nog voorkomt. De gevolgen vormen dan vaak geen fysieke maar emotionele en sociale problemen vanwege mogelijk pesten of andere vervelende ervaringen.

Begin van pagina

Ontwikkeling van zindelijkheid

Baby’s hebben helemaal geen controle over de blaas en rectum, maar naar mate ze ouder worden zou er meer controle moeten ontstaan en de ‘ongelukjes’ moeten in frequentie afnemen. Vaak gaan als laatste de ‘ongelukjes’ tijdens de slaap voorbij, als eerste leren kinderen overdag hun blaas goed onder controle te houden. Gemiddeld zo rond de leeftijd van 4-5 jaar zouden kinderen in staat moeten zijn om voldoende controle over hun blaas te hebben. Tot die tijd is het een normaal onderdeel van de zindelijkheidstraining om af en toe een ‘ongelukje’ te hebben.

Misschien bent u ook geïnteresseerd in het artikel: Problemen met betrekking tot slapen.

Zindelijkheidstraining

Zindelijkheidstraining kan beginnen als kinderen tussen de 22 en 30 maanden oud zijn. Voorwaarde is dat ze er klaar voor zijn in fysiek en emotioneel opzicht. Als het kind in een rebelse fase is, dan is het verstandiger om er nog niet aan te beginnen. Een kind is klaar als:

  • Een patroon in de ontlasting en het urineren ontstaat (minimaal 2 uur geen ontlasting, droge luier na het slapen, geen ontlasting gedurende de nacht).
  • Fysieke vaardigheden voldoende ontwikkeld zijn (kunnen klimmen, kleding uitdoen en voldoende kunnen communiceren, korte zinnen spreken).
  • Er interesse is om zindelijk te worden (interesse tonen als anderen naar het toilet gaan, schoon op zichzelf willen zijn, vertellen wanneer de luier vuil is en een nieuwe willen).
  • Het kind coöperatief is (opdrachten willen uitvoeren, graag de ouders een plezier doet).

Het kan zijn dat het kind zich hevig verzet, in dat geval is het verstandiger om de zindelijkheidstraining een tijdje te onderbreken.

Tot een jaar of 4-5 hebben kinderen hulp nodig bij het naar het toilet gaan al kunnen ze het vanaf 3 jaar vaak al veel zelf. Bij een vreemd toilet willen ze graag dat de ouder nog even mee gaat. Dat is normaal.

Het kan zijn dat tijdens de periode van zindelijk worden er sprake is van een terugval of dat het even wat moeilijker gaat. Wees dan niet streng of teleurgesteld, dit is een normaal. Het kind onder druk zetten omdat het tegen zit, omdat het niet snel genoeg leert of een andere reden is niet verstandig en werkt averechts. Als het kind goed zelf naar het toilet gaat en er komt een kind bij dan kan er een terugval zijn. Op die manier vraagt het kind vaak om wat meer aandacht. Ga hier kalm en rustig mee om en op den duur zal het weer goed gaan.

Denk bij toilettraining aan het volgende:

  • Kies een rustige en kalme periode zodat er geen extra stress ontstaat.
  • Bespreek eerst met het kind wat precies ontlasten, urineren is en hoe het in zijn gang gaat. Op die manier voelt het kind zich niet vreemd bij het bespreken van poep en plas.
  • Leg uit hoe het toilet werkt en hoe je er gebruik van kan maken. Wees positief.
  • Leg de voordelen voor het kind uit (geen luier meer dragen, grote jongen/meid zijn, etc.).
  • Ga samen een potje kiezen en geef het kind de tijd. Zorg ervoor dat het kind geen hekel heeft aan het potje maar het juist leuk vindt.
  • Forceer het kind niet op het potje, geef het kind ruimte om zelf eraan te beginnen.
  • Leer rustig en zonder grote druk hoe het kind op het potje en later op het toilet moet gaan.
  • Blijf neutraal bij tegenslagen en zeer positief bij successen. Heb geduld.
  • Zorg dat de voeten ondersteund zijn, ook als de kinderen op het toilet zitten.
Begin van pagina

Wat is bedplassen (enuresis nocturna) precies?

Bedplassen (enuresis nocturna) is precies wat het woord zegt: het kind plast in bed. Als de klachten zowel ’s nachts als overdag voor komen dan spreken we over enuresis (zonder nocturna erachter). Alle kinderen plassen de eerste jaren in bed maar het wordt echt als een probleem gezien als kinderen ouder worden dan 4-5 jaar. Als kinderen dan minimaal 1-2x per week gedurende 3 maanden tijd ’s nachts in bed plassen dan is er echt sprake van het probleem bedplassen. We kennen dan 2 vormen van bedplassen (dit onderscheid wordt gemaakt omdat de oorzaak van het bedplassen anders kan zijn):

  • Primair - Hiervan is sprake als het kind nooit echt een droge periode heeft gekend.
  • Secundair - Als de klachten terug komen nadat een kind meer dan 6 maanden droog is geweest, dan wordt de klacht secundair genoemd.

Bij ongeveer 85% van de kinderen stopt de primaire vorm van bedplassen zo rond hun 5e of 6e levensjaar. Tegen de tijd dat ze 10-12 jaar oud zijn, zijn er bijna geen (2%) kinderen meer die last hebben van primaire enuresis nocturna, zelfs zonder behandeling.

Op zich is het bedplassen geen klacht die lichamelijk gezien veel problemen oplevert. Het is lastig en niet prettig maar er is geen sprake van pijn, beperkingen, etc. Het grootste probleem schuilt natuurlijk wel op sociaal/mentaal/emotioneel vlak. Naarmate kinderen ouder worden en zich meer bewust worden van de meningen van anderen wordt het bedplassen een groter probleem. Vooral het zelfvertrouwen kan behoorlijk beschadigd worden door dit probleem. Het probleem is extra groot als het niet onder controle hebben van de blaas niet alleen betrekking heeft op het slapen maar ook overdag een probleem is. Het is dus verstandig om te overwegen of de druk die mogelijk ontstaat door veel aandacht aan dit probleem te besteden niet meer problemen kan veroorzaken dan dat het oplost.

Over het algemeen leren kinderen vanzelf en uit eigen beweging hoe ze hun blaas onder controle kunnen houden. Als kinderen ouder dan 7 jaar zijn en gedurende 3 maanden nog zo’n 2-3 keer per week bedplassen waardoor ze problemen krijgen in hun omgang met leeftijdgenootjes, zelfvertrouwen of bij hun prestaties op school dan wordt het tijd om actief (maar voorzichtig) in te grijpen. Ook als het bedplassen terug komt nadat het kind een langere periode droog is geweest, dan is dit reden om behandeling te overwegen.

Begin van pagina

Oorzaken van bedplassen

Kinderen kunnen om een of meerdere van de onderstaande redenen ’s nachts in bed plassen:

  • Achterstand in groeiontwikkeling - Als de zenuwen nog niet goed genoeg zijn ontwikkeld, dan kan het zo zijn dat het kind niet goed voelt of de blaas vol is. Als andere ontwikkelingsmijlpalen in de eerste 3-4 jaar van het leven wat later bereikt worden dan is de kans op bedplassen groter.
  • Kleine blaascapaciteit - Als de capaciteit van de blaas kleiner is dan gemiddeld dan kan de blaas niet alle urine opvangen die gedurende de nacht wordt geproduceerd.
  • Heel erg diep slapen - Kinderen die diep slapen beseffen gewoonweg niet dat ze naar het toilet moeten. De kans is groot dat het bedplassen beter wordt naarmate het slaappatroon beter wordt omdat men ouder wordt.
  • Sociale of psychologische oorzaken - Stress op school of in het gezin (bijvoorbeeld bij ingrijpende veranderingen) kan ervoor zorgen dat het kind (weer) gaat bedplassen. Van de andere kant kan het bedplassen op zich ook voor meer stress en spanningen zorgen. Het is dus niet altijd makkelijk om te bepalen wat waarvan de oorzaak is. Voor meisjes kan emotionele stress een sterkere factor zijn dan voor jongens.
  • Te weinig antidiuretisch hormoon (ADH) - Het antidiuretisch hormoon zorgt ervoor dat er minder urine geproduceerd wordt. Normaliter neemt de hoeveelheid van het ADH ’s nachts toe waardoor minder urine wordt geproduceerd. Vandaar dat door te weinig ADH de kans op bedplassen groter wordt.
  • Erfelijkheid - Kinderen met ouders die last hadden van bedplassen hebben meer kans om dit ook te gaan doen. Als beide ouders er last van hadden is de kans op bedplassen 77%, als één ouder er last van had 43% en als geen ouders er last van hadden 15%. Het is niet uitzonderlijk dat de kinderen zindelijk worden op de leeftijd dat de ouders dat ook deden.
  • Structurele afwijking - Sommige kinderen hebben onvoldoende controle over de blaas vanwege aangeboren afwijkingen. Denk bijvoorbeeld aan een neurogene blaas.

Bij secundaire enuresis is de kans dat een blaasontsteking of psychische factoren een rol spelen veel groter en de kans dat het om bijvoorbeeld een te kleine blaascapaciteit gaat kleiner.

Begin van pagina

Symptomen van bedplassen

Omdat het bedplassen in de meeste gevallen te maken heeft met de ontwikkeling zijn er vaak geen andere klachten dan het plassen in bed. Het kan voor komen dat het kind naast het in bed plassen ook andere problemen heeft:

  • Nachtmerries
  • Bang zijn in het donker
  • Pijn bij urineren
  • Veel dorst hebben
  • Rugpijn
  • Plotseling sterke drang om te urineren
  • Koorts
  • Urine is anders (bijvoorbeeld kleur, geur)
  • Buikpijn
  • Constipatie gedurende lange tijd

In die gevallen kan het bedplassen een gevolg zijn van spanningen en/of een medische aandoening. Het is dan verstandig om met een arts contact op te nemen om te bepalen wat er mogelijk aan de hand is.

Begin van pagina

Reguliere behandeling van bedplassen

Het is over het algemeen niet echt nodig om een kind tot en met 7 jaar te behandelen voor bedplassen. Uiteraard is dit geen absoluut gegeven en is de oorzaak van het bedplassen een relevante factor. Als de oorzaak bijvoorbeeld emotionele stress is dan is het voor het kind belangrijk dat hier aandacht aan wordt besteed en dat de oorzaak van de mentaal/emotionele stress op tijd wordt behandeld. Als deze behandeling succesvol is dan zal vanzelf ook het bedplassen over gaan.

Ouders en kinderen kunnen het volgende zelf doen:

  • Beperk spanningen - Zorg dat het probleem niet teveel spanning creëert. Het is voor een kind vaak erg genoeg en spanningen die ontstaan door teleurstelling, kwaadheid, gedrevenheid, etc. van ouders maakt het alleen maar erger.
  • Dagboek - In het dagboek kan je niet alleen de ‘droge’ en ‘natte’ nachten noteren maar ook andere dingen zoals belangrijke dingen die men deed, hoeveelheid drinken, wanneer naar het toilet, etc. Aan de hand van deze gegevens kan men makkelijker achterhalen wat precies de oorzaak van het bedplassen is.
  • Beloning - Beloon het kind voor droge nachten met bijvoorbeeld complimenten, een kleinigheidje of een ander systeem. Bij ‘ongelukjes’ is het het beste om een zo neutraal mogelijke houding aan te nemen.
  • Niet straffen - Straffen van het kind veroorzaakt juist meer spanningen en werkt averechts.
  • Toilet - Laat het kind voor het slapen gaan naar het toilet gaan en maak hem of haar ’s nachts op een (of meer) vast tijdstip wakker om naar het toilet te gaan. Je kan er ook voor kiezen om een potje op de kamer te zetten zodat het kind niet ver hoeft te lopen.
  • Luier - Gebruik een luier alleen als het kind (dat wat ouder is) er geen grote problemen mee heeft. Als dat namelijk wel het geval is dan kan de spanning het probleem versterken.
  • Drinken - Laat het kind ’s avonds niet veel meer drinken.
  • Cafeïne - Voorkom dat kinderen ’s avonds cafeïne binnen krijgen. Dit zit niet alleen in koffie maar ook in cola, chocolade en thee.
  • Herinneren - Laat kinderen weten dat ze ’s nachts op kunnen staan om het toilet te gebruiken als dat nodig is.
  • Betrek het kind - Betrek het kind bij het oplossen van het probleem als het oud genoeg daarvoor is. Je kan samen een beloningsysteem bedenken, vragen wat het kind zou helpen, etc. Het kind kan ook aangemoedigd worden om verantwoording te nemen voor het verschonen van kleren en beddengoed afhankelijk van de leeftijd. Dit verschonen moet echter niet als een straf overkomen.
  • Blaascapaciteit vergroten - Het is mogelijk om de capaciteit van de blaas door training te vergroten. In grote lijnen komt die training erop neer dat het kind overdag veel moet drinken en moet proberen zo lang mogelijk de urine op te houden.
  • Azijn - Gebruik een beetje azijn bij het wassen van vuile pyjama’s en beddengoed om vervelende geuren te verwijderen.

De behandeling door hulpverleners bestaat uit een of meerdere methodes die hieronder genoemd zijn. Welke methodes gebruikt worden hangt af van de oorzaak, leeftijd en omstandigheden.

  • Voorlichting - Het kind en de ouders worden voorgelicht over wat normaal is, hoe urinewegen werken, etc.
  • Beloning / gedragstherapie - Het kind dat nog in bed plast wordt geprobeerd om met behulp van beloningen af te leren om dit nog te doen.
  • Plaswekker - Een plaswekker maakt het kind wakker op het moment dat de broek nat wordt. Dit stimuleert het kind om op tijd naar het toilet te gaan.
  • Medicatie - Als de oorzaak van het bedplassen een medisch probleem is (denk aan bijvoorbeeld blaasontsteking, nierproblemen, tekort aan antidiuretisch hormoon) dan kan medicatie een uitkomst bieden. Medicatie is echter een laatste redmiddel en werkt daarbij ook niet altijd even goed omdat het kind niet zelf leert om meer controle uit te oefenen over de blaas.
  • Operatie - Als het bedplassen ontstaat door een aangeboren afwijking of een andere operabele klacht dan is operatie een noodzakelijke ingreep.

Wat een ouder niet moet doen is om het kind het gevoel geven dat het zich moet schamen, dat het probleem iets abnormaals is of dat het kind gestraft wordt als het mis gaat. Dit levert spanningen op die het probleem juist in stand kunnen houden. Het is zelden het geval dat een kind bewust in bed plast. Als dat wel het geval is dan is negatieve aandacht ook een mechanisme waardoor het kind dit blijft doen.

Als de frequentie van het bedplassen toe neemt terwijl men juist probeert het probleem te behandelen dan is dat over het algemeen geen goed teken. Men moet dan nagaan of de druk die door de behandeling op het kind terecht komt niet dusdanig groot is dat het het probleem juist verergert in plaats van verbetert.

Begin van pagina

Broekplassen (enuresis diurna)

Overdag de urine niet kunnen ophouden is een probleem dat mogelijk niet dezelfde oorzaken hoeft te hebben als bij bedplassen. Ook nu wordt weer een primaire (nooit droog geweest) en een secundaire (wel een periode droog geweest) vorm onderscheidden. Dit probleem is in die zin groter dan bedplassen omdat het op een jongere leeftijd sociale problemen creëert (sneller duidelijk bij leeftijdgenootjes). Gepest worden is daarom sneller een gevolg van dit probleem.

De oorzaak van de primaire vorm kan zijn dat kinderen teveel opgaan in hun spel en activiteiten of dat ze hun urine te lang proberen op te houden. Ook bij de secundaire vorm is een medische oorzaak vaak de reden van het probleem.

De behandeling vindt plaats door eerst de klachten overdag te behandelen. Dat komt omdat de normale ontwikkeling ook zo is dat ‘ongelukjes’ overdag het eerste weggaan.

Begin van pagina

Broekpoepen (encopresis)

Dit is als kinderen nog steeds geen controle kunnen houden over hun ontlasting. Normaliter kunnen kinderen eerder de ontlasting onder controle houden dan hun urine. Met andere woorden het is normaal dat kinderen tot hun 3-4 jaar nog ‘ongelukjes’ mee maken. De voornaamste oorzaken zijn:

  • Constipatie - Door de constipatie wordt het weefsel bij het rectum opgerekt waardoor het kind op een gegeven moment niet meer goed kan aanvoelen wanneer hij of zij naar het toilet moet. Soms kan constipatie zo ver gaan dat het pijn doet als je naar het toilet moet. Dat kan ervoor zorgen dat het kind ontlasten associeert met pijn en het dus liever ophoudt. Constipatie kan verholpen worden door meer vezels te eten en meer te drinken.
  • Fysiek probleem - Er kan een probleem met het rectum of de darmen zijn.
  • Stress - Veranderingen of ernstige problemen in het gezin of sociale omgeving (zoals misbruik, relatieproblemen, etc.) kunnen voor stress zorgen, deze veroorzaakt weer problemen met ophouden van ontlasting.

Als constipatie de oorzaak is dan kunnen er op den duur problemen met de darmen en het rectum ontstaan. Dat is op zich een reden om het probleem snel aan te pakken. Als de oorzaak niet constipatie is, dan zijn de gevolgen op sociaal en persoonlijk gebied vaak het ergst (bijvoorbeeld gepest of buitengesloten worden). Vaak ontstaat ook veel emotionele stress bij kinderen die broekpoepen als er weer een ongeluk is gebeurd. Omdat kinderen die emotioneel gestrest zijn mere kans maken op slechts controle over darmen en rectum verhoogt dat de kans op broekpoepen. Hierdoor ontstaat een vicieuse cirkel.

Begin van pagina

Klassieke homeopathie en bedplassen (enuresis nocturna)

Zoals geschreven in het artikel is bedplassen op zich geen probleem waarvoor behandeling nodig is. Wel kan, als het bedplassen problemen op sociaal en emotioneel vlak gaat veroorzaken, met behulp van homeopathie de ontwikkeling wat versneld worden. Daardoor zal het probleem ook opgelost worden.

In sommige gevallen kan het zijn dat het kind latente karaktereigenschappen vertoont (denk bijvoorbeeld aan jaloezie) en bedplassen of broekpoepen gebruikt om veel aandacht te vragen. Dan is een behandeling ook verstandig om op latere leeftijd andere klachten door sterke jaloezie mogelijk te voorkomen.

Homeopaat bij u in de buurt

Mocht u op zoek willen gaan naar een homeopaat om uw klachten te behandelen dan zijn deze tips om een bekwame homeopaat te herkennen mogelijk interessant.

Begin van pagina

Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'

Klik hier om gesprek te beluisteren

Begin van pagina

Beoordeling

Hier kunt u uw mening over het artikel geven. Indien u aangeeft waarom u positief of negatief oordeelt kan ik hiermee rekening houden zodat ik het artikel eventueel kan aanpassen.

Uw beoordeling

Eventuele opmerkingen:

Eventueel uw email:

Anti-spam: hoeveel is 5+6?

    
Begin van pagina

Bronnen en interessante links
Met betrekking tot het gebruik van deze informatie zijn er een aantal dingen die belangrijk zijn om te weten. Deze informatie vindt u via deze link.
Begin van pagina

 

 

Nieuws

Copyright 2012-2024 Klassieke Homeopathie Rob Willemse - webdesign Lutra Design