- Vorig artikel: Suikerziekte
- Overzicht artikelen
- Volgend artikel: Fobieën
Verkoudheid en griep (influenza) en klassieke homeopathie
- Introductie
- Virussen en immuunsysteem
- Wat is verkoudheid?
- Symptomen van verkoudheid
- Reguliere behandeling van verkoudheid
- Wat is griep?
- Symptomen van griep
- Reguliere behandeling van griep
- Griepprik
- Klassieke homeopathie en verkoudheid en griep
- Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'
- Bronnen en interessante links
Introductie
Verkoudheid en griep zijn beiden klachten die het gevolg zijn van een virusinfectie, specifiek virusinfecties in de luchtwegen. Deze luchtweginfecties komen waarschijnlijk het meest voor van alle virusinfecties. Voor de duidelijkheid wordt ook een stukje uitgelegd over hoe virussen werken en hoe het lichaam daarmee om gaat.
Eventueel kunt u ook het interview in het programma RTV10+ over het onderwerp 'griepprik' bekijken.
Virussen en het immuunsysteem
Virussen zijn hele kleine organismen die in een mens of dier problemen kunnen veroorzaken. Ten opzichte van een bacterie of schimmel (twee andere organismen waardoor men infecties kan oplopen) is een virus heel klein. Een ander verschil tussen virussen en bacteriën/schimmels is dat een virus dierlijke of menselijke cellen nodig heeft om te overleven. Een virus kan de voorkeur hebben voor één bepaalde soort organisme of voor een bepaalde groep organismen. Zo zijn er virussen die alleen bij mensen voor komen maar ook virussen die mensen en bepaalde diersoorten kunnen infecteren. Sommige virussen veranderen (muteren) dusdanig dat ze wel kunnen overspringen van mens naar dier of omgekeerd, maar dit komt niet vaak voor.
Een virus gaat in een levende cel zitten en past als het ware de cel dusdanig aan dat de cel zelf virussen gaat maken. Er zijn verschillende mogelijke werkwijzen waarop een virus de cel ‘onder controle’ neemt. Het virus kan een cel manipuleren zodat het alleen virussen maakt, soms doden de virussen de cellen, soms worden de cellen tot woekeren aangezet of een cel wordt latent gemanipuleerd zodat later als er een bepaalde prikkel in de cellen actief (virussen produceren) worden.
De verdediging van het menselijk lichaam tegen virussen is divers en complex. Ten eerste is er een fysieke barrière (huid) waardoor de virussen buiten worden gehouden. Ten tweede is er het immuunsysteem. In het bloed zitten witte bloedlichaampjes (lymfocyten) die de lichaamscellen die door een virus zijn geïnfecteerd aanvallen en vernietigen (samen met andere stoffen). Als het een voor het lichaam onbekend virus is, moet het immuunsysteem eerst zichzelf als het ware aanpassen en nieuwe stoffen produceren (cytokinen) zodat de betreffende cellen die met het nieuwe virus zijn besmet kunnen worden aangevallen en opgeruimd. Het immuunsysteem leert echter ook van een aanval met virussen en zorgt ervoor dat er stoffen (antistoffen) worden aangemaakt die dat bepaalde virus onmiddellijk herkennen en vernietigen. Op die manier wordt een tweede infectie met het zelfde virus voorkomen. Er zijn echter heel veel verschillende soorten virussen (die een bepaalde klacht zoals griep kunnen veroorzaken) en die virussen kunnen ook nog eens veranderen (muteren). Daardoor blijft de kans bestaan dat men verkouden wordt of de griep krijgt (maar wel door een ander virus).
er staat ook iets vermeld over de werking van virussen bij het artikel over koortslip.
Koorts
Als reactie op virusinfecties reageert het lichaam vaak met koorts. Koorts heeft een belangrijke functie:
- Stimuleren afweersysteem
- Stofwisseling gaat omhoog
- Afvalstoffen worden sneller afgevoerd (mede door het transpireren)
Met andere woorden door koorts worden de ziekteverwekkers sneller aangepakt en genees je dus sneller. Het is dus belangrijk om niet de minste of geringste koorts te onderdrukken. Neem rust en drink veel om het vochverlies door het zweten te compenseren.
Behandeling en preventie van virusinfecties
Preventie vindt plaats door vaccinatie. Vaccins bestaan uit virussen die zo verzwakt zijn dat ze geen kwaad kunnen. Ze verstrekken echter wel informatie aan het immuunsysteem zodat er antistoffen worden gemaakt tegen het virus in het vaccin.
Men kan ook de stap dat het lichaam zelf leert zich te verweren tegen bepaalde virussen overslaan. Men injecteert dan zogenaamde immunoglobinen. Dit zijn antistoffen tegen het specifieke virus die in een ander lichaam zijn gemaakt.
Een andere methode in de reguliere geneeskunde om het lichaam te helpen is door gebruik te maken van medicatie. Deze groep medicatie noemt men antivirale middelen oftewel virostatica. Deze groep medicijnen zijn moeilijk te maken, zijn specifiek voor een bepaald virus gemaakt en kunnen veel bijwerkingen veroorzaken. Men moet bij een infectie duidelijk onderscheid maken tussen een virale- en bacteriële infectie. Het bestrijden van bacteriën heeft namelijk geen nut als de oorzaak van de infectie virussen zijn.
Wat is verkoudheid?
Bij verkoudheid is er sprake van een virusinfectie van de slijmvliezen in de luchtwegen (neus, kaak- en neusholte, de keel en de longen). Er zijn veel verschillende soorten virussen die verkoudheid kunnen veroorzaken. Ook kan het zijn dat de virussen andere klachten dan verkoudheid kunnen veroorzaken. Het is dus niet zo dat een bepaald virus verantwoordelijk is voor verkoudheid.
De virussen kunnen zich verspreiden doordat ze in kleine druppeltjes zitten. De druppeltjes verspreiden zich door hoesten en niezen. Een andere manier waarop de virussen zich verspreiden is via lichamelijk contact (vooral handen).
Deze virussen komen echter ook voor buiten het herfst- en winterseizoen dus het is ietwat onduidelijk waarom de meeste mensen juist in deze seizoenen vatbaar zijn voor infecties. Het heeft in ieder geval niets te maken met het koud hebben, de kans op verkoudheid is namelijk niet groter als je veel in de kou bent. Wel is het zo dat als je weerstand lager is of je last hebt van allergische reacties in de keel of longen (denk bijvoorbeeld aan astma) je over het algemeen meer kans maakt op een verkoudheid.
Symptomen van verkoudheid
Ongeveer 1 tot 3 dagen nadat men geïnfecteerd is, beginnen de eerste symptomen te ontstaan. De klachten kunnen dan zijn:
- Vreemd gevoel in de neus
- Loopneus (eerst dun, waterig en veel; later dik, groen-geel, minder)
- Niezen
- Hoesten
- Geen koorts
- Ziek gevoel
- Zwaar gevoel in hoofd of lichte hoofdpijn
Deze klachten kunnen 4-10 dagen aanhouden, het hoesten kan wat langer duren voordat het weg is.
Bij sommige patiënten kunnen de klachten problemen opleveren. Mensen die al problemen met de ademhaling hadden, kunnen deze extra problemen er natuurlijk niet bij hebben.
Soms gaat de infectie over naar de oren (otitis media), voorhoofdholtes of andere plekken en dan kan het nodig zijn om in te grijpen.
Soms kan het onduidelijk zijn of het om een verkoudheid of hooikoorts gaat. Kijk bij het artikel over hooikoorts waaraan men kan zien of men met verkoudheid of hooikoorts te maken heeft.
Op deze website kunt u een filmpje zien over verkoudheid. Op deze website kunt u een filmpje zien over hoesten.
Reguliere behandeling van verkoudheid
Verkoudheid is een simpele klacht die normaliter vanzelf weg gaat. Het beste is het om:
- Te rusten
- Infectie te voorkomen (handen goed wassen, hand voor de mond bij niezen en hoesten, zakdoeken op tijd weggooien/vervangen, veel gebruikte objecten regelmatig schoon maken, etc.)
- Warm te blijven
- Te stomen (dit kan bij sommige klachten helpen)
Het beste is het om thuis uit te zieken. Daarmee wordt voorkomen dat andere mensen geïnfecteerd worden. Het hoesten kan men beter niet behandelen omdat dit helpt om het slijm los te maken en afvalproducten te verwijderen. Indien door het hoesten de slaap te sterk verstoord wordt, dan alleen tijdens de nacht de hoest proberen te verzachten.
Er is weinig dat men kan doen wat betreft de behandeling van verkoudheid. Medicatie en andere zaken helpen niet of nauwelijks. Men moet zeker geen aspirine nemen omdat dit juist de verspreiding van het virus kan versterken en er is een kans op bijwerkingen (denk bijvoorbeeld aan het Reye-syndroom bij kinderen).
Wat is griep?
Ook griep is ook een infectieziekte veroorzaakt door virussen. De verspreiding van de ziekte verloopt hetzelfde als bij verkoudheid, namelijk via druppeltjes vocht die door niezen en hoesten verspreid worden.
Het verschil tussen verkoudheid en griep is dat griep heftiger is en meer het hele lichaam beïnvloedt. Bij griep is er wel sprake van koorts, een algemeen ziek gevoel en hoofdpijn.
De maanden november tot en met maart is de periode waarbij men het meeste kans loopt op griep.
Op deze website kunt u een filmpje zien over griep en griepprik.
Symptomen van griep
Ongeveer 1 of 2 dagen na de besmetting ontstaan de onderstaande symptomen:
- Loopneus
- Ontstekingen van de slijmvliezen in neus, keel en longen
- Hoofdpijn (rondom en achter de ogen)
- Algemeen ziek gevoel (malaise)
- Koorts
- Roodheid (gezicht, mond, keel)
- Eventueel overgeven (vooral kinderen)
- Beven
- Pijn in rug en benen
- Ogen: waterig en/of lichtelijk ontstoken.
De klachten ontstaan plotseling (beven), vervolgens worden de klachten heviger en wordt het aantal klachten steeds uitgebreider. Na een dag of 2-3 nemen de klachten langzaam af en 5-7 dagen daarna zijn de voornaamste klachten voorbij, maar men moet er rekening mee houden dat volledig herstel soms 6-8 weken kan duren (vooral met betrekking tot vermoeidheid en hoesten). De griep duurt dus gemiddeld 7-10 dagen voordat men zich weer redelijk fit voelt. Voor de meeste mensen is het geen probleem om even een griep te hebben en is voldoende rust genoeg.
Er zijn echter ook mensen met klachten in de luchtwegen of het hart, een lage weerstand hebben of waarbij de infectie zich verder verspreidt dan de genoemde plaatsen in het lichaam. Op die manier kan de griep complicaties opleveren. Men kan denken aan klachten zoals ontsteking van longen, hersenen, hart of spieren. Als deze complicaties niet snel behandeld worden, dan kunnen de gevolgen zeer ernstig zijn.
Reguliere behandeling van griep
Het beste kan men bij eenvoudige griep voldoende rust nemen en veel drinken. Indien bepaalde klachten (hoofdpijn) heel erg ernstig zijn dan kan men voor die klachten medicatie innemen (bijv. paracetamol). Het is verstandig om de koorts niet teveel te onderdrukken omdat koorts het lichaam helpt de infectie te bestrijden. Als de koorts boven 40 ° Celsius komt dan is het wel zaak om in te grijpen.
Als de griep complicaties oplevert dan zullen deze afhankelijk van de ernst en aard van de klachten behandeld moeten worden.
Kinderen mogen geen aspirine krijgen aangezien dit de kans op het Reye-syndroom vergroot (een zeer ernstige en mogelijk dodelijke ziekte).
Griepprik
Bepaalde risicogroepen worden door de reguliere geneeskunde geadviseerd om de griepprik te halen. Deze risicogroepen zijn:
- Mensen met hart-, long- en nierziekten
- Diabetici
- Mensen met veel last van steenpuisten (furunculose)
- Na een beenmergtransplantatie
- HIV geïnfecteerden
- Mensen met een verminderde weerstand (bijvoorbeeld door bestraling)
- 65 plussers
- Verstandelijk gehandicapten die in instellingen verblijven
De griepprik is een vaccin. Een vaccin bestaat uit een bewerkt virus zodat het virus geen schade meer kan aanrichten. Als men zo’n vaccin ingespoten krijgt dan reageert het lichaam met het maken van antistoffen voor die specifieke virus(sen) in het vaccin. Na ongeveer 2-3 weken zijn er voldoende antistoffen aangemaakt zodat de vaccinatie effectief is. Omdat het lichaam al antistoffen heeft voor een bepaald virus kan het lichaam snel reageren als het besmet wordt met het echte, schadelijke virus. Het lichaam maakt alleen antistoffen aan voor de virussen in het vaccin en niet voor andere virussen.
Er zijn bijzonder veel virussen die verkoudheid en griep kunnen veroorzaken. Het probleem wordt groter omdat deze virussen zich snel kunnen veranderen (muteren). Op het moment is er nog geen vaccin dat geschikt is voor alle virussen. De griepprik is een vaccin dat beschermt tegen verschillende griepvirussen. Elk jaar wordt bepaald welke griepvirussen mogelijk een rol kunnen spelen en op basis daarvan wordt de griepprik samengesteld. Dit samenstellen en produceren van de griepprik gebeurt ruime tijd voordat de griepprik uitgedeeld wordt. Dat komt omdat het enige tijd kost om voldoende griepprikken te maken.
Omdat het altijd om een inschatting gaat, is het nooit zeker dat de griepprik beschermt tegen alle virussen waaraan men daadwerkelijk bloot wordt gesteld. Daarbij komt dat de virussen zich relatief snel veranderen terwijl de samenstelling van de griepprik al lang voor de winter bepaald is. Het kan dus zijn dat de griepvirussen al zoveel veranderd zijn dat de griepprik er niet meer tegen beschermt. Kortom de kans dat men beschermd wordt tegen de griep is groter maar er is geen 100% garantie dat men geen griep krijgt. Vanwege bovenstaande factoren wordt geschat dat de effectiviteit van de griepprik 70% of lager is (afhankelijk van de persoon).
Er is weinig bekend van lange termijn bijwerkingen van de griepprik. Er zijn echter mensen die langdurige vermoeidheid en een algemeen ziek gevoel rapporteren nadat ze de griepprik hebben gekregen. Dat heeft mogelijk te maken met het feit dat voor die mensen de vaccinatie een behoorlijke klap voor het immuunsysteem is. Korte termijn bijwerkingen (duren 1-2 dagen) zijn wel bekend:
- Pijn in gewrichten, spieren, hoofd
- Beven
- Koorts
- Op plek van injectie: roodheid, zwelling, pijnlijkheid, blauwe plek
- Vermoeidheid
Het is niet verstandig om een griepprik te halen tijdens een acute infectieziekte, koorts, overgevoeligheid of allergie voor bepaalde stoffen (bepaalde antibiotica, kipproducten, conserveermiddel thiomersal).
Op deze pagina staat een TV interview waarin ik de grieprik bespreek.
Klassieke homeopathie en verkoudheid en griep
Het RTV10 interview over het onderwerp griep en griepprik kunt u bekijken op deze pagina.
In principe is het niet nodig om bij een eenvoudige griep of verkoudheid homeopathische middelen te nemen. Het beste is om het lichaam op natuurlijke wijze de infectie te laten overwinnen en te genezen van deze korte en tijdelijke klacht. Het lichaam kan zichzelf ook als het ware trainen. Probeer te voorkomen om natuurlijke reacties zoals koorts te onderdrukken. Koorts is namelijk belangrijk bij het bestrijden van virussen.
Anders is het bij mensen die verhoogd risico op complicaties hebben of waarbij de griep heftiger is dan gebruikelijk. Dan is de griep een probleem dat wel degelijk aangepakt moet worden. Ook dat kan met behulp van homeopathie. Mensen met hartklachten, astma, etc. kunnen door middel van homeopathie sterker worden en meer weerstand opbouwen. Dat komt omdat de homeopathische middelen niet inwerken op een lokale klacht maar het hele lichaam versterken (optimaliseren). Reguliere medicatie is vooral gericht op het verwijderen van bepaalde verschijnselen en niet zozeer op het versterken van het lichaam zodat deze verschijnselen niet meer ontstaan. Met homeopathie wordt dat wel geprobeerd.
De griepprik is feitelijk een poging om de kansen op griep of complicaties te verminderen, het is geen garantie dat griep niet kan ontstaan. Men kan naast de griepprik ook met behulp van homeopathie proberen de kansen te verbeteren. Het is geen kwestie van het een of het ander.
Er is ook een groep mensen (vooral kinderen) die niet echt last hebben van complicaties of die behoren tot de risicogroepen maar die wel een lange tijd last hebben van een soort chronische (terugkerende) verkoudheid of vaak last hebben van griep. In principe is dit een teken dat het immuunsysteem blijkbaar niet goed in staat is om de virussen te bestrijden. Ze lijken van de een verkoudheid naar de nadere te gaan. Dit is een teken dat het immuunsysteem blijkbaar niet sterk genoeg is. Kinderen die zo vaak verkouden zijn, onstekingen hebben en regelmatig griep hebben krijgen vaak ook klachten zoals een middenooronsteking. Voor deze groep (zeker de kinderen) is het verstandig om te proberen om op homeopathische wijze de klachten aan te pakken. Het kind krijgt door een homeopathische behandeling meer energie, meer weerstand en voelt zich beter.
Uit onderzoek blijkt dat homeopathische behandeling van terugkerende virale infecties van de neus en keel (dus vergelijkbaar met chronische verkoudheid) bij kinderen tussen 18 maanden en 4 jaar veel voordelen heeft. Deze voordelen zijn onder andere minder (69%) voorschrijven van antibiotica (dus ook minder kans op resistentie), minder vaak last hebben van een infectie (40% meer preventief), minder complicaties en zelfs betere kwaliteit van leven. Dit terwijl de kosten vergelijkbaar zijn. Een ander onderzoek toonde aan dat meer homeopatisch behandelde patiënten met griep-achtige symptomen beter waren in 48 uur dan de patiënten die alleen placebo kregen. Het gaat hier weliswaar om een standaard homeopathisch middel en niet om klassieke homeopathie, vandaar dat het verschil indien men gebruik zou maken van geïndividualisseerde homeopathische middelen waarschijnlijk groter zou zijn. Een ander onderzoek toont aan dat er na 14 dagen geen verschil is bij de behandeling van acute oor- en luchtweginfecties tussen reguliere en homeopathische behandeling (aantal mensen dat genezen is). Maar dat homeopathie sneller voor effecten zorgt en meer mensen die regulier behandeld zijn klagen over bijwerkingen. Op deze pagina staat meer over onderzoek naar homeopathie.
Homeopaat bij u in de buurt
Mocht u op zoek willen gaan naar een homeopaat om uw klachten te behandelen dan zijn deze tips om een bekwame homeopaat te herkennen mogelijk interessant.
Bespreking tijdens radioprogramma 'Nens in de middag'
Klik hier om gesprek te beluisteren
Beoordeling
Hier kunt u uw mening over het artikel geven. Indien u aangeeft waarom u positief of negatief oordeelt kan ik hiermee rekening houden zodat ik het artikel eventueel kan aanpassen.
Bronnen en interessante links
- R. Berkow, M.H. Beers, A.J. Fletcher; Merck Manual Medisch handboek; Merck & Co.; 2000
- V.K. Kumar, R.S. Cotran, S.L. Robbins; Robbins basic Pathology; Saunders; 7th edition
- www.nvkp.nl (Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken)
- Artikel over griepprik bij kinderen met astma op www.nvkp.nl
- Artikel van over griep op www.rivm.nl (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Artikel 'Ontsnappende virussen' op www.kennislink.nl:
- www.degrotegriepmeting.nl
- Disease Management & Health Outcomes, 2004, Effectiveness, Quality of Life, and Cost of Caring for Children in France with Recurrent Acute Rhinopharyngitis Managed by Homeopathic or Non-Homeopathic General Practitioners; M. Trichard, G. Chaufferin, C. Dubreuil, N. Nicoloyannis, G. Duru; gepubliceert in 'Disease Management & Health Outcomes' (2004)
- Onderzoek: 'A controlled evaluation of a homoeopathic preparation in the treatment of influenza-like syndromes'; J.P. Ferley, D. Zmirou, D. D'Adhemar, F. Balducci; gepubliceerd in 'The British Journal of Clinical Pharmacology' (Maart 1989)
- Onderzoek: 'Homeopathic and conventional treatment for acute respiratory and ear complaints: A comparative study on outcome in the primary care setting'; M. Haidvogl, D.S. Riley, M. Heger, S. Brien, M. Jong, M. Fischer, G.T. Lewith, G. Jansen, A.E. Thurneysen; Gepubliceerd in 'BMC Complementary and Alternative Medicine' (2007)
Met betrekking tot het gebruik van deze informatie zijn er een aantal dingen die belangrijk zijn om te weten. Deze informatie vindt u via deze link.